AI Act
AI Act, EU Artificial Intelligence Act – rozporządzenie unijne w sprawie sztucznej inteligencji, które zostało przyjęte przez Parlament Europejski 13 marca 2024 roku[1].
Przygotowanie i cel regulacji
[edytuj | edytuj kod]Wraz z rozwojem sztucznej inteligencji pojawiły się nowe problemy, nie uregulowane dotychczas w legislacji. AI pozwala m.in. na tworzenie treści za pomocą narzędzia ChatGPT, ocenianie zachowań społecznych (tzw. scoring), rozpoznawanie twarzy czy tworzenie deepfake’ów. Nowe przepisy w założeniu zapewniają możliwość rozwoju sztucznej inteligencji, a jednocześnie gwarantują poszanowanie praw człowieka i minimalizują zjawisko dyskryminacji[2].
AI Act został zaproponowany przez Komisję Europejską w dniu 21 kwietnia 2021 roku[3]. 13 marca 2024 nowe prawo zostało przyjęte przez Parlament Europejski[4], a 21 maja 2024 jednogłośnie zatwierdziła je Rada UE[5].
Założenia
[edytuj | edytuj kod]Nowe przepisy przewidują wprowadzenie kategorii zakazanych praktyk w zakresie sztucznej inteligencji. Do tych zaliczono m.in.: stosowanie rozwiązań opartych na technikach podprogowych czy takich, które dyskryminują określone grupy osób. Niedozwolone będzie także stosowanie systemów AI do tzw. oceny osób obywatelskich (social scoring). To znaczy, że nie będzie można wykorzystywać jej do śledzenia stylu życia obywateli[6].
Nowe rozporządzenie zakłada wyznaczenie Europejskiej Rady ds. Sztucznej Inteligencji oraz wyłonienie organów krajowych w poszczególnych państwach członkowskich. Ich zadaniem będzie zapewnienie skutecznego egzekwowania nowych przepisów na poziomie krajowym. Eksperci przewidują, że wpływ AI Act będzie podobny, jak wprowadzenie innego unijnego aktu – Ogólnego Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych z 2018 roku[7].
Rozporządzenie weszło w życie 1 sierpnia 2024, natomiast w celu ułatwienia się dostosowywania do nowych wymogów, poszczególne przepisy będą stosowane stopniowo. AI Act ma być w całości wdrożony i egzekwowany od 2026 roku[8].
Harmonogram wprowadzenia
[edytuj | edytuj kod]AI Act wejdzie w życie 20 dni po publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. 6 miesięcy po wejściu w życie zaczną obowiązywać ograniczenia dotyczące systemów SI o wysokim ryzyku oraz zakaz dla systemów AI o niedopuszczalnym ryzyku. 9 miesięcy od wejścia w życie (z co najmniej 3 miesięcznym okresem dla ich wdrożenia) powinny zostać udostępnione kodeksy postępowania Europejskiego Biura ds Sztucznej Inteligencji (European AI Office), obejmujące, ale niekoniecznie ograniczone do obowiązków dostawców modeli sztucznej inteligencji ogólnego przeznaczenia (GPAI models). 12 miesięcy po wejściu w życie zaczną obowiązywać obostrzenia dla dostawców modeli AI ogólnego przeznaczenia którzy wprowadzają je właśnie na rynek UE lub oddają do użytku pod własną nazwą lub znakiem towarowym. 18 miesięcy po wejściu w życie zaczynie obowiązywać akt wykonawczy Komisji w sprawie monitorowania systemów AI po wprowadzeniu do obrotu[1].
Większość obostrzeń zacznie obowiązywać 24 miesiące po wejściu AI Act w życie[9]. Wtedy zostaną wdrożone obowiązku dotyczące systemów sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka, a państwa członkowskie wdrożą przepisy dotyczące kar, w tym kar administracyjnych.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b EU AI Act: first regulation on artificial intelligence [online], Topics | European Parliament, 6 sierpnia 2023 [dostęp 2024-06-05] (ang.).
- ↑ Przełomowe przepisy dotyczące sztucznej inteligencji – Parlament Europejski przyjął rozporządzenie – Ministerstwo Cyfryzacji – Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Cyfryzacji [dostęp 2024-06-05] (pol.).
- ↑ Proposal for a Regulation laying down harmonised rules on artificial intelligence | Shaping Europe’s digital future [online], digital-strategy.ec.europa.eu, 21 kwietnia 2021 [dostęp 2024-06-05] (ang.).
- ↑ Karen Gilchrist, Ruxandra Iordache, World’s first major act to regulate AI passed by European lawmakers [online], CNBC, 13 marca 2024 [dostęp 2024-06-05] (ang.).
- ↑ Ryan Browne, World’s first major law for artificial intelligence gets final EU green light [online], CNBC, 21 maja 2024 [dostęp 2024-06-05] (ang.).
- ↑ Przełomowe przepisy dotyczące sztucznej inteligencji – Parlament Europejski przyjął rozporządzenie – Ministerstwo Cyfryzacji – Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Cyfryzacji [dostęp 2024-06-05] (pol.).
- ↑ AI Act przegłosowany. Nadchodzi rewolucja w przepisach [online], LexDigital, 24 maja 2024 [dostęp 2024-06-05] (pol.).
- ↑ AI Act, czyli europejskie standardy stosowania sztucznej inteligencji. Oto szczegóły [online], interaktywnie.com [dostęp 2024-08-27] (pol.).
- ↑ Mateusz Kasperski, UE reguluje przepisy dot. sztucznej inteligencji. Opinie nt. AI Act są podzielone [online], Biznes Wprost, 4 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-05] (pol.).